جاذبه بهشت گمشده فارس، منطقه ای خوش آب و هوا و سرسبز در در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت است. نام اصلی این مکان تنگ بستانک بوده‌است که اکنون به بهشت گمشده مشهور شده‌است. منطقه حفاظت شده تنگ بستانک با مساحت ۱۵۳۲۴ هکتار در شمال غربی استان فارس و در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر شیراز و در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شهر مرودشت در بخش کامفیروز واقع گردیده‌است. میانگین ارتفاعی ان بین ۱۷۰۰-۳۷۰۰ متر است. تنگ بستانک منطقه‌ای است عمدتاً کوهستانی. با پوششی جنگلی و اقلیم منطقه ایرانی تورانی بوده و دارای تابستان‌هایی خشک و زمستان‌هایی سرد؛ با ریزش برف و یخبندان است.
از ورودی تنگه کوچه باغی نسبتاً وسیع در پیچ و تاب رودخانه‌ای زیبا تا محل آبشار تنگ بستانک ادامه می‌یابد. اینجاست که انبوهی از جنگل چنار در تنگه‌ای نه چندان باریک به همراه پیچ و تاب روسوباتی از جنس آهک یکی از شگفت‌انگیزترین چهره‌های طبیعت را به نمایش می‌گذارد. امتداد این مسیر پیاده رو از بستر رودخانه تا روستایی بکر در نقطه ای دور از ذهن زیبایی و جذابیت این منطقه را تکمیل می‌کند.
تنگ بستانک( بهشت گمشده فارس) – عکس از خبرگزاری فارس
تاریخچه تنگ بستانک
تنگ بستانک درگذشته بیشتر شهرت محلی داشت و منطقه ییلاقی بخش‌های کامفیروز و بیضا محسوب می‌گردید. در گذشته مهم‌ترین سودمندی آن برای روستاه‌های پایین دست استفاده از منابع آب برای مصرف شرب، کشاورزی و گردشگری موردی جوامع محلی بوده‌است. تا اواخر دهه ۵۰ برای شهرنشینان نامی ناآشنا بوده و کمتر مورد استفاده گردشگری فشرده قرار گرفته‌است. اما از اوائل دهه ۶۰ این منطقه به‌تدریج توسط گروه‌های کوهنوردی و گردشگران طبیعت معرفی گردید. به لحاظ زیبایی‌های خیره‌کننده و چشم انداز طبیعی منحصربه‌فرد، توسط بازدیدکنندگان علاقه‌مند، بهشت گمشده نام‌گذاری گردید. در حال حاضر در حدود ۶ ماه از سال در فصول بهار و تابستان منطقه مورد استفاده بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. در چهار ماه اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد بیشترین بازدیدکنندگان به منطقه مراجعه می‌کنند.
آبشار مارگون
اکنون می خواهیم علاوه بر جاذبه بهشت گمشده استان فارس، از جاذبه ی بسیار زیبای دیگری نیز نام ببریم . آبشار مارگون، فاصله ابشار مارگون تا شیراز 151 کیلومتر میباشد. آبشار مارگون یکی از زیباترین آبشارهای کشور ایران میباشد و در شهرستان سپیدان استان فارس، دهستان مارگون واقع گردیده است. این آبشار در حقیقت سرچشمه رودخانه است. در بالای کوه هیچ رودخانه‌ای نیست، بلکه از بدنه دیواره صخره‌ای کوه، بیش از چند هزار چشمه وجود دارد که آب از آن‌ها به بیرون ریخته میشود.
مسیر دسترسی به آبشار تا نزدیکی آبشار ماشین رو بوده و در ادامه مسیری آسان برای پیاده‌روی است. مسیر منتهی به آبشار که از مجاورت روستاهای اطراف می‌گذرد، در فصل زمستان برف گیر بوده و گاهی راه‌های ارتباطی کاملاً قطع میشود. رسیدن به این آبشار از استان فارس، شهرستان سپیدان،منطقه مارگون یا از یاسوج، کاکان، منطقه مارگون میسر است. اطراف این آبشار در فصل بهار بسیار سرسبز و دیدنی است.
آبشار مارگون- عکس از خبرگزاری مهر
سد درودزن
سد مخزنی درودزن در استان فارس در پنجاه کیلومتری شمال غرب مرودشت و بر روی رود کر ساخته شده‌است. ساخت این سد در سال۱۳۵۱ هجری خورشیدی به پایان رسید و آب آشامیدنی شهرهای شیراز ومرودشت و آب کشاورزی منطقه مرودشت و کامفیروز را پشتیبانی می‌کند. جالب است که این سد، عنوان قدیمی‌ترین سد خاکی ساخته شده در خاورمیانه را یدک می‌کشد. این سد در ابتدا با همان نام “داریوش” شناخته می‌شد ولی پس از انقلاب اسلامی نام آن به “درودزن” که نام روستایی در نزدیکی آن است تغییر یافت. این جاذبه‌ی تاریخی – طبیعی در سال ۱۳۸۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. سد درودزن با دریاچه ی زیبایش، زیستگاه بسیاری از گونه‌های آبزیان است و اطرافش به محلی مناسب و جذاب برای تفرج تبدیل شده است.
هشتپر(تالش) از شهرهای غربی استان گیلان است و در فاصله ۱۰۰ کیلومتری رشت قرار دارد. تالش از جنگل و شالیزار پوشیده شده است و شامل دو قسمت جلگه ای و کوهستانی می باشد. دارای ییلاقات متعدد و بسیار زیبا و خوش آب و هوا می باشد. تالش در استان گیلان با طبیعت بکر خود، یکی از پرطرفدارترین شهرها برای سفر است. این منطقه که نامش را از قوم تالش گرفته، از غرب با استان اردبیل، از شمال با آستارا و از جنوب با رودبار و از شرق با دریای خزر و انزلی ارتباط دارد. شهرستان تالش از مناطق مهم در امر دامداری و تولیدات لبنی در گیلان است.
جاذبه ها
بقعه شاه میل لرزان
قلعه لیسار
پارک جنگلی گیسوم
جاده اسالم به خلخال
منطقه ییلاقی سوباتان
بقعه شاه میل لرزان
اینجا در واقع آرامگاه یکی از عرفای بزرگ قرن هشتم هجری به نام محمودشاه دینوری از اولاد امام سجاد(ع) است. بقعه شاه میل لرزان به دلیل وجود ستون چوبی از جنس صندل که در اتاق حرم قرار دارد و دارای لرزش است به این نام معروف شده است. این بقعه در ده شاه میل لرزان خطبه سرا واقع گردیده است.
قلعه لیسار
دژ صلصال یا لیسار در نزدیکی روستای لیسار، از بناهای دوره ایلخانی و اسماعیلیه می باشد که در مسیر تالش به آستارا قرار گرفته است. از این دژ تاریخی آب انبار و برجهای دیده بانی به جای مانده است. درب ورودی سمت شرق دارای شکلی هلالی است و مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه آجر و ساروج است.
قلعه لیسار(صلصال)
پارک جنگلی گیسوم
پارک جنگلی گیسوم یکی از جاذبه‌های اکوتوریسم گیلان است که در توابع بخش پره سر شهرستان تالش واقع شده است. پارک جنگلی گیسوم با حدود ۸۰ هکتار مساحت با درختانی سر به فلک کشیده و سرسبز تونلی زیبا و طبیعی را ساخته است. با عبور از یک راه مناسب و بسیار زیبا از دل جنگل به ساحل دزیای کاسپین می رسیم. امکانات تفریحی این پارک شامل امکاناتی برای پیک نیک، تفریحات جنگلی شامل پیاده روی جنگلی و…، تفریحات آبی و ساحلی و امکانات اقامتی است.
جاده اسالم به خلخال
جاده اسالم به خلخال یکی از رویایی‌ترین جاده های ایران میباشد که ۷۰ کیلومتر طول دارد. این جاده از شهر اسالم در استان گیلان شروع میشود و به شهر خلخال در نزدیکی جنوب اردبیل منتهی می‌گردد. جاده اسالم به خلخال در کنار جاده چالوس، جاده توسکستان از گرگان به شاهرود، جاده سراوان به فومن، جاده ارس به جلفا و…. از زیباترین جاده های بین شهری ایران محسوب می شود. در مسیرتان از اسالم به خلخال می‌توانید انواع گیاهان، حیوانات وحشی و اهلی و دشت های پُر از گُل را ببینید. اسالم، هشتپر، تالش، کله سرا، روستای گیجاو، گردنه الماس و روستای ناو از جمله معروف ترین روستاهایی هستند که در مسیر اسالم به خلخال قرار دارند.
مناظر پیرامون جاده اسالم به خلخال
ییلاق سوباتان
در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری شهر لیسار تالش، ییلاقی سرسبز و زیبا با چشم اندازهای منحصر به فرد وجود دارد. ییلاق سوباتان به دلیل واقع شدن در منطقه جغرافیایی خاص، دارای چشمه های فراوان و آب و هوایی خنک بوده و در فصول گرم به عنوان یکی از بهترین مقاصد سفر شناخته می شود. سوباتان یعنی محل ریزش آب و گمان می رود یکی از دلایل نام گذاری این منطقه با این نام، ریزش باران های فراوان و فرو رفتن آن در میان حفره های موجود در منطقه باشد. با سفر به ییلاق سوباتان می توان جاذبه های فراوانی نظیر آبشار ورزان، غار گنجخانه، دشت گل های شقایق و دره های زیبا و سرسبز را مشاهده کرد.
اَلَموت نام منطقه‌ای در شمال شرقی شهرستان قزوین در استان قزوین است که خود متشکل از دو بخش الموت غربی و الموت شرقی میباشد. در میان رشته کوه البرز در جنوب مازندران و گیلان، باختر طالقان و خاور رودبار قرار دارد.عمده شهرت این منطقه به علت وجود دو قلعه الموت و لمبسر در آن است. قلعه های الموت بخشی از هویت تاریخی این منطقه هستند.
الموت از نقطه نظر تقسیمات جغرافیایی : منطقه بزرگ الموت در تقسیمات جغرافیایی کشور ایران به دو منطقه الموت شرقی و الموت غربی تقسیم شده‌است که عبارتند از:
بخش رودبار الموت شرقی به مرکزیت معلم کلایه
بخش رودبار الموت غربی به مرکزیت رازمیان
رودبار الموت شرقی در شمال شرقی استان قزوین، در سمت جنوبی تنکابن از استان مازندران، غرب طالقان از استان البرز و شرق «الموت غربی» جای دارد. رودبار الموت غربی نیز از شمال به مرز استان‌های مازندران و گیلان، از غرب به رودبار، از شرق به «الموت شرقی» و از جنوب به شهرستان قزوین محدود میشود.
نمایی از روستایی رازمیان در الموت غربی
در دره ای طولانی که از شمال قزوین شروع میشود و تا کناره های دریای خزر امتداد می باید روستا های پراکنده ای وجود دارد که الموت نامیده میشود.
دسترسی : منطقه الموت یکی از مناطق طبیعی استان قزوین است که برای رفتن به آن باید نرسیده به قزوین مسیر دیگری را انتخاب کرد و از راهی که تا قلعه حسن صباح دو ساعت و نیم فاصله دارد را انتخاب کرد.
جاذبه ها
قلعه الموت
قلعه نویزر شاه
قلعه لمبسر
دریاچه اوان
قلعه شیرکوه
قلل الموت
قلعه الموت : این قلعه در تاریخ این سر زمین نقش مهمی ایفا می کرده است و سالها از قلعه های مهم اسماعیلیان و مرکز فرمانروایی آنان بوده است. این قلعه در شمال روستای گازرخان قرار دارد. ابتدا در قرن سوم هجری بنا نهاده شد و سپس در قرن پنجم به تصرف حسن صباح در آمد. چاله های بزرگ سنگی و پرتگاه های ترسناک گرداگرد قلعه، آبراهه ها و سیستم پیچیده آبرسانی و انبارهای متعدد ذخیره آب و غذا، جنگجویان داخل قلعه را در برابر هجوم هر بیگانه ای تا ماهها حفظ می کند.
قلعه الموت در ارتفاعات روستای گازرخان
قلعه نویزر شاه : این قلعه ی قدیمی، در شمال آبادی گرمارود بنا شده است. از این قلعه هنوز قسمت هایی از بناها نظیر دیوارها هنوز پابرجاست.
قلعه لمبسر : لمبسر در سه کیلومتری شمال شرقی شهر رازمیان قرار دارد. این قلعه بزرگترین دژ در منطقه ی الموت بوده و تاریخ ساخت آن به پیش از اسلام باز می گردد. بزرگ امید در قرن پنجم این قلعه را به تصرف خود درآورده است و سپس اقدام به توسعه ی آن کرده است. برج های دیدبانی و سیستم آبرسانی این قلعه بسیار دیدنی اند.
قلعه شیرکوه : در محل تلاقی رود الموت و طالقان رود ساخته شده و در نزدیکی روستای باغدشت قرار دارد. مخازن بزرگ ذخیره آب و غذا، تنور بزرگ و قلعه ایذایی در کنار قلعه اصلی از ویژگی های قلعه شیر کوه است. رسیدن به این قلعه بسیار دشوار می باشد و مکان آن در واقع گلوگاهی برای درگیری با متخاصمان نسبت به این سرزمین به شمار می رود.
دریاچه اوان
این دریاچه واقعا زیبا و دیدنی در جوار روستاهای اوان و وربن قرار دارد. این دریاچه با تصویب سازمان میراث فرهنگی در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته است.
اوان در میان تپه های منطقه کوهستانی الموت
دریاچه زیبای اُوان در نیمه شمالی الموت، در دامنه کوه خشچال، در فاصله ۷۵ کیلومتری قزوین و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زر آباد شهر قزوین قرار دارد. از آب چشمه‌های زیرزمینی، در بستر دریاچه تغذیه میشود و بخش ناچیزی از آب آن هنگام بارندگی تأمین میشود. عمیق‌ترین بخش آن که توسط یک تیم غواصی اندازه‌گیری شده‌است ۶٫۸ متر با دمای آب ۲۳ درجه سانتیگراد می باشد. در تابستان این دریاچه محل ماهی گیری و آب تنی است. در پاییز محل سکونت پرندگان مهاجری نظیر قو و مرغابی است . این دریاچه چند صد سال پیش براثر لغزش زمین به وجود آمده است.
گیاهان موجود در منطقه : بید، چنار، سیب، گیلاس، گون، کنگر و نی بن که آخری محل مناسبی براب زیست اردک ماهی ها در این دریاچه فراهم آورده است.
گونه های آبزیان : ماهی هایی که در این دریاچه زیست می کنند شامل کپور، اردک ماهی و قزل آلا است.
کوهستان های الموت، مقصد کوهنوردان
شاخص ترین کوه های الموت عبارتند از :
کوهستان شاه البرز
کوهستان سیالان
کوهستان خشچال
توضیحی در مورد ارتفاعات الموت:
عمده ترین ارتفاعات حاشیه ی الموت که در بالا ذکر شد هر ساله از مقاصد مهم کوهنوردان سراسر کشور است به خصوص در فصول معتدل و گرم سال . قلل این ارتفاعات حدود ۴۰۰۰ متر و حتی بیشتر ارتفاع دارند و دامنه هایشان به علت موقعیت خاص منطقه البرز غربی و شرایط اقلیمی سرد و مرطوب در فصول پاییز و زمستان که متاثر از این موقعیت ویژه کوهستان های منطقه است میزبان حجم زیادی برف بوده که بعضا این ارتفاعات مهیای به وجود آمدن یخچال ها و برف چال های متعدد در تمام طول سال هستند.
شاه البرز : این سلسله کوه که بیشتر در میان بومیان طالقان و الموت و همچنین کوهنوردان، مشخصه ی اصلی آن مرز بودن بین این دو خطه و استان های البرز و قزوین است دارای حدود ۵ نقطه و بلندای اصلی بوده و از سمت جنوب غربی به ارتفاعات کوتاه تری متصل می شود . قله اصلی که در منتهی الیه شرقی این کوهستان واقع شده بلندای ۴۱۷۰ متری دارد .
مسیر صعود اصلی از جبهه ی جنوبی به این قله مسیری طولانی و بکر است که مبدا آن روستای حسن جون طالقان می باشد و از سمت شمال نیز دسترسی به این قله از روستای دینه رود که در میان دره ها و یال های شاه البرز قرار گرفته، امکان پذیر می باشد.
سیالان : این کوه نیز مرز طبیعی استان های مازندران و قزوین بوده و در شمال آن دره دو هزار قرار گرفته و قسمت جنوبی آن محدود به رودبار الموت شرقی می شود. ارتفاع آن نیز حدود ۴۱۹۰ متر توسط دستگاه های gps تعیین شده است .
مسیرهای صعود : این قله را باید گفت عمدتا از ۳ مسیر در سمت های شمالی ، جنوبی و خط الراسی صعود می کنند.
توضیح:
مسیر شمالی که از روستای اسل محله در ارتفاع حدود ۱۳۰۰ متری آغاز میشود. ادامه پیمایش با گذر از دشت‌دریاسر در ارتفاع ۱۷۰۰ متری و جان‌پناه یادبود در ارتفاع ۱۹۰۰ متری می باشد. با عبور از گوسفند سرای ونی به گردنه بین قله‌های سیالان و کندیگان می‌رسد. با ادامه مسیر به سمت غرب به قله سیالان منتهی میشود. این مسیر به نسبت دیگر مسیرها طولانی‌تر میباشد.
مسیر جنوبی از روستای هنیز در ارتفاع ۲۲۰۰ متری آغاز میشود. با پیمایش به سوی شمال و گذر از چشمه تونل برفی به جان‌پناه سیالان در ارتفاع ۳۲۵۰ متری می‌رسد. پس از آن با صعود به گردنه و حرکت به سمت شرق می‌توان به قله سیالان رسید.
مسیر خط‌الراسی که با صعود به قله خشچال و سپس قله کندیکان ادامه می یابد. با پیمایش خط الراس به قله سیالان منتهی میشود.
خشچال : با ارتفاعی در حدود ۳۸۵۰ متر در خط الراس اصلی البرز جا گرفته است. به خشکه چال هم معروف است.خط‌الرأس این کوه در جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی است. دارای طبیعتی بکر که غنی از پوشش های گیاهی و جانوری می باشد. مشاهده ی خرس نیز در صعودهای متعددی توسط کوهنوردان در نواحی آن گزارش شده است.
منطقه کوهستانی حشچال – الموت شرقی
مسیرهای صعود : راه صعود به این قله از مسیرهای زیر است:
جبهه غربی: از طریق قزوین و معلم کلایه و شمس کلایه و وربن( الموت)
جبهه شمالی: از طریق تنکابن (شهسوار)، شیررود، دره رودخانه چالک‌رود و سرچشمه رودخانه چالک‌رود
از طریق گردنه سیالان و گردنه گرم‌کوه نیز می‌توان به این قله صعود کرد.
آئین های سنتی الموت
جشن فندق چین : استان قزوین پس از گیلان بیشترین میزان فندق را تولید می کند. جشن فندق چین یکی از مراسم به یاد ماندنی و زیبای این تاحیه از کشور است که در واپسین هفته مرداد در باغستان های سرسبز بخش رودبار شهرستان برگزار می گردد.در کنار برگزاری این جشن همچنین صعود سراسری باشکوهی به قلعه تاریخی لمبسر انجام می شود. در حاشیه این جشن، فروش صنایع دستی این منطقه در بازارچه های ویژه رونق فراوانی دارد.
تیرماه سیزه : در واقع همان جشن تیرگان ایران باستان است که در سیزدهمین روز تیر با دعوت کردن از کسی که او را خوش یمن می دانند برگزار می شود. آب پاشی و شال اندازی از جمله مراسم این جشن است. شایان ذکر است این جشن در برخی مناطق دیگر نیز از جمله گیلان که در آنجا این مراسم همراه با موسیقی برگزار می شود، هر ساله در جریان بوده است.
اقامتگاه های بومگردی و خانه های محلی متنوعی در منطقه الموت قرار دارند که می توانید نسبت برای اقامت خود رزرو و اجاره کنید.
